ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
Close

ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν· πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

Τὸν ἄντρα τὸν πολύπραγο τραγούδησέ μου, ὦ Μοῦσα, ποὺ περισσὰ πλανήθηκε, σὰν κούρσεψε τῆς Τροίας τὸ ἱερὸ κάστρο, καὶ πολλῶν ἀνθρώπων εἶδε χῶρες

Ησίοδος παραγραφος 38 – 40 χρησιμοποιεί την λέξη “ομηρεύσαι”

είρουσαι τά τ' εόντα τά τ' εσσόμενα πρό τ' εόντα, φωνή ομηρεύσαι
τών δ' ακάματος ρέει αυδή εκ στομάτων ηδεία…

Είναι φανερό ότι τα έπη είναι φυλαγμένα (ομηρευμένα) από τις μούσες και ο επισκέπτης απευθύνετε στις μούσες να του διηγηθούν τα όσα συνέβησαν στην Ιλιάδα και Οδύσσεια 

Είναι πολύ πιθανόν μετά την επιστροφή του ο Οδυσσέας να διηγήθηκε της περιπέτειες του στις μούσες και αυτές τις έγραψαν και (φύλαξαν = ομήρευσαν) με τον ποιητικό τους τρόπο.

Στρατής Χατζηβλάστης (Ο Όμηρος δεν υπήρξε ποτέ)

Ο Όμηρος

Μάκης Πινατιδης Αρχαιολογια

Ο Όμηρος, το όνομα που έχει ταυτιστεί με τις δύο μεγαλύτερες επικές δημιουργίες της αρχαίας Ελλάδας, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, αποτελεί ένα από τα πιο αινιγματικά και πολυσυζητημένα πρόσωπα της ανθρώπινης ιστορίας.

Ή μήπως δεν υπήρξε ποτέ ένα πρόσωπο; Οι συζητήσεις γύρω από την ύπαρξή του, την ταυτότητά του και την ακριβή εποχή που έζησε έχουν απασχολήσει γενιές μελετητών, αφήνοντας πίσω ένα πέπλο μυστηρίου.

Η παράδοση θέλει τον Όμηρο να έζησε κατά τον 8ο αιώνα π.Χ., πιθανώς στη Χίο ή στη Σμύρνη, περιοχές που είχαν στενή σχέση με την επική ποίηση. Εάν υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο, θεωρείται πως ήταν ένας περιπλανώμενος ραψωδός, ένας "αοιδός", που αφηγούνταν τις ιστορίες των θεών και των ηρώων μέσα από τη μουσική και την ποίηση.

Η τύφλωσή του, όπως μας την παρουσιάζει η παράδοση, ίσως είναι περισσότερο συμβολική παρά ιστορική, υποδηλώνοντας την πνευματική του όραση, τη δυνατότητά του να "βλέπει" πέρα από το φυσικό κόσμο.

Η Ιλιάδα είναι ένα αριστούργημα που εκτυλίσσεται στα τελευταία χρόνια του Τρωικού Πολέμου. Με φόντο την πολιορκία της Τροίας, ο Όμηρος δεν περιγράφει απλώς πολεμικές πράξεις, αλλά καταδύεται βαθιά στα ανθρώπινα συναισθήματα: την οργή του Αχιλλέα, την τιμή, την προδοσία και τη θλίψη για την απώλεια. Οι χαρακτήρες του είναι πολυδιάστατοι, γεμάτοι αντιφάσεις, δίνοντας στην αφήγηση μια ανθρώπινη διάσταση που την κάνει διαχρονική.

Η Οδύσσεια, από την άλλη, μας ταξιδεύει στις περιπέτειες του πολυμήχανου Οδυσσέα κατά την επιστροφή του στην Ιθάκη. Μέσα από τους μύθους της Καλυψώς, των Σειρήνων και του Πολύφημου, ο Όμηρος μας οδηγεί σε έναν κόσμο γεμάτο θαύματα και προκλήσεις, όπου η ανθρώπινη ευφυΐα, η αντοχή και η πίστη δοκιμάζονται συνεχώς.

Η Οδύσσεια δεν είναι μόνο μια ιστορία περιπέτειας· είναι μια εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης, της λαχτάρας για το σπίτι και της επιθυμίας για επανασύνδεση με τα αγαπημένα πρόσωπα.
Ο Όμηρος, μέσω αυτών των έργων, καθόρισε τον πυρήνα της αρχαίας ελληνικής κουλτούρας. Η γλώσσα του, γεμάτη μουσικότητα και εικόνες, κατέστησε τις ιστορίες του προσβάσιμες και ανεξίτηλες στον χρόνο.

Οι Έλληνες της αρχαιότητας τον θεωρούσαν δάσκαλο της ζωής και των αξιών, με τα έπη του να διδάσκονται σε σχολεία και να χρησιμοποιούνται ως πρότυπα για την τέχνη, τη φιλοσοφία και την πολιτική.

Η ομηρική ερώτηση, δηλαδή το ερώτημα για το αν ο Όμηρος έγραψε προσωπικά τα έπη του ή αν αυτά είναι συλλογικές δημιουργίες που συγκεντρώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν από μεταγενέστερους, παραμένει ανοικτή.

 Οι έρευνες για τον προφορικό χαρακτήρα της επικής ποίησης δείχνουν πως τα έπη του Όμηρου αντλούν από μια μακρά παράδοση αοιδών που μετέφεραν την ιστορία και τη μυθολογία από γενιά σε γενιά.

Ανεξαρτήτως της ιστορικής του ταυτότητας, η επιρροή του Όμηρου είναι αδιαμφισβήτητη. Οι ιστορίες του ενέπνευσαν τους τραγικούς ποιητές, τους φιλοσόφους και τους ιστορικούς της κλασικής εποχής, ενώ παραμένουν ζωντανές στη σύγχρονη λογοτεχνία, τέχνη και κινηματογράφο.

Ο Όμηρος δεν είναι μόνο μια φιγούρα του παρελθόντος· είναι μια παγκόσμια φωνή που συνεχίζει να μας θυμίζει τις αιώνιες αλήθειες για την ανθρώπινη φύση.

Μάκης Πινατιδης
Αρχαιολογια